-
1 καθ-ύπερθε
καθ-ύπερθε, vor Vocalen καϑύπερϑεν, ion. κατύπερϑε, von oben her, von oben herab; δεινὸν δὲ λόφος καϑύπερϑεν ἔνευεν, der Helmbusch winkte von oben herab, Il. 3, 337; καϑύπερϑεν ἐπιῤῥέει 2, 754; Od. 12, 442 u. öfter; χλαίνας καϑύπερϑεν ἕσασϑαι Il. 24, 646, überzuziehen; πολλὰ δὲ καὶ καϑύπερϑε μελαϑρόφιν ἐξεκέχυντο Od. 8, 279. Bei geographischen Bestimmungen, Iliad. 24, 545 ὅσσον Λέσβος ἄνω ἐντὸς ἐέργει καὶ Φρυγίη καϑύπερϑε, καϑ. Χίου, Ὀρτυγίης καϑ., oberhalb Chios, d. i. nördlich davon, Od. 3, 170. 15, 404. Ggstz ὑπένερϑε, 10, 353. So auch Her., ὴ χώρη ἡ κατύπερϑε 4, 8, τὰ κατύπερϑε ϑηριώδης ἐστὶ ἡ Λιβύη 2, 32. – Uebertr., πολλῷ κατύπερϑε ἦν τῶν ἀντιστασιωτέων, er war überlegen, Her. 5, 69, κατ. τῷ πολέμῳ γενέσϑαι Τεγεητέων, die Oberhand gewinnen, besiegen, 1, 67; 8, 60; so auch Pind., μόχϑου καϑ. νεᾶνις, durch Mühsal unbesiegt, P. 9, 32; Soph. ζῴης μοι καϑύπερϑεν χειρὶ καὶ πλούτῳ τεῶν ἐχϑρῶν El. 1079; Sp.
-
2 μέλαθρον
μέλαθρον, τό, die Stubendecke, bes. der große Querbalken, welcher die Decke trägt, πολλὰ δὲ καὶ καϑύπερϑε μελαϑρόφιν ἐξεκέχυντο Od. 8, 279, ἁψαμένη βρόχον αἰπὺν ἀφ' ὑψηλοῖο μελάϑρου 11, 278, H. h. Cer. 188. Auch das Dachgebälk, Dachgesims, Od. 19, 544 ἐπὶ προὔχοντι μελάϑρῳ. – Dach, ἐπεί κε μέλαϑρον ὑπέλϑῃ Od. 18, 150, vgl. Il. 2, 414. 9, 204. 640; gew. übh. Haus, Wohnung, κυπαρίσσινον, Pind. P. 5, 40, u. so immer bei den Tragg., ἐς μέλαϑρα καὶ δόμους ἐφεστίους ἐλϑών Aesch. Ag. 825, μελάϑροις ἐν βασιλείοις Ch. 339. 1061; bei Soph. Phil. 147, τῶνδ' ἐκ μελάϑρων, die Höhle des Philoktet bezeichnend; ὑψιπετὲς εἰς μέλαϑρον Eur. Hec. 1101, u. öfter im plur., bes. von Häusern der Fürsten, wie auch bei sp. D., z. B. Ap. Rh. 3, 789. Nach E. M. von μελαίνω, weil in der Decke das Loch zum Rauchfang angebracht war.